Türkiye’de Babalık Rol Kazanımı: Babaların Tutum ve Davranışları

Şerife İrem DÖNER, Zeynep Tuğçe BAŞ, Büşra DURAN, Mevhibe ER, Hediye KARAKOÇ

Öz


Amaç: Araştırma, toplumunun kültürel yapısına özgü babalık rol kazanım süreci, babaların tutum ve davranışlarını incelemek amacıyla yapılmıştır.

Yöntem: Araştırma, bir üniversitede Haziran 2019-Mart 2020 tarih aralığında kesitsel özellikte yapılmıştır. Araştırma örneklemine üniversitede akademik veya idari personel olarak çalışan 150 baba (2 ve üzerinde baba olan: 79; ilk kez baba olan:71) alınmıştır. Araştırma verileri, araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda hazırlanan anket formu kullanılarak toplanmıştır.  Verilerin istatistiksel analizinde; tanımlayıcı istatistikler için sayı ve yüzde, oluşturulan çapraz tabloların analizinde ki-kare testlerinden Pearson Ki Kare, Yates Düzeltmelik Ki Kare, Fisher’s Exact testlerinden yararlanılmıştır.

Bulgular: İlk kez baba olanların %47.9’u, 2 ve üzerinde baba olanların %60.8’i baba olduğunu bebeği ilk gördüğünde hissettiğini belirtmiş olup gruplar arasında fark bulunmadığı saptanmıştır (p=0.133). İlk kez baba olan grubun %78.9’u, 2 ve üzerinde baba olan grubun %94.9’u doğuma hazırlık sınıfına veya kursa katılmadığını belirtmiş olup gruplar arasında anlamlı fark olduğu saptanmıştır (p=0.007). Bebeğin fizyolojik bakımının sürdürülmesi bakımından gruplar arasında farklılık olmadığı, 2 ve üzerinde baba olan grubun daha yüksek oranda fiziksel bakım verdiği belirlenmiştir. Babalık rolüne hazırlık, fiziksel bakım, baba bebek ilişkisi, eşe destek olma bakımından gruplar karşılaştırıldığında fark olmadığı belirlenmiştir.

Sonuç: Katılımcılar bebeği ilk gördüğünde baba olduğunu hissetmekte, doğuma hazırlık sınıfı veya kurslara düşük oranda katılmakta, anneliğe uyum sürecinde eşlerini zayıf oranda rahatlatmakta, emzirme konusunda düşük oranda eşlerine destek olmaktadır.

Anahtar kelimeler: Baba; Babalık Algısı; Babalık Rolü; Bakım; Ebelik; Hemşirelik


Tam Metin:

PDF

Referanslar


O'Keane V, Lightman S, Patrick K, et al. Changes in the maternal hypothalamic-pituitary-adrenal axis during the early puerperium may be related to the postpartum ‘blues’.

Journal of Neuroendocrinology. 2011;23(11):1149-1155.

Karakoç H, Başkaya Y, Özerdoğan N. Meleis’ in geçiş kuramına dayalı postpartum dönemde bakım. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;5(4):101-106.

Im E. Afaf Ibrahim Meleis transition theory. Mosby; 2010.

Meleis A. Transitions Theory: Middle range and situation spesific theories in nursing research and practices. Springer Publishing Company; 2010.

Seviğ Ü, Tanrıverdi G. Kültürlerarası hemşirelik. İstanbul Tıp Kitabevi; 2012.

Ergin A, Özdilek R. Değişen babalık rolü ve erkek sağlığına etkileri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2014;11:3-8.

Coşkun T, Aydın S, Çatak B. Do social determinants of health affect postpartum depression?. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2016; 15:414-420.

Demir S, Şentürk M, Çakmak Y, Altay M. Postpartum depression and associated factors in patients who admitted to our clinic to make child birth. Haseki Tıp Bülteni. 2016;54:83-90.

Tezel Şahin F, Özbey S. Okul öncesi eğitim programlarında uygulanan aile katılım çalışmalarında baba katılımının yeri ve önemi. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi. 2009;5:30-39.

Telli AA, Özkan H. 3-6 yaş grubu çocuğu olan babaların babalık rolü algısı ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi. 2016;6(2):127-134.

Erdoğan A. Çocuğun psikososyal gelişimde babanın rolü. Yeni Symposium (Psikiyatri,Nöroloji ve Davranış Bilimleri Dergisi). 2004;42:147-153.

Pontes C, Osorio M, Alexandrino A. Building a place for the father as an ally for breast feeding. Midwifery. 2009;25:195-202.

Sevil Ü, Özkan S. Fathers’ functional status during pregnancy and the early postnatal period. Midwifery. 2007;25(6):665-672.

Ozgun O, Erden S, Çiftçi A. Examining different perspectives on fatherhood: a socio-cultural approach. Procesida Social and Behavioral Sciences. 2011;15(1):364-368.

Özkan H, Çelebioğlu A, Üst Z, Kurudirek F. Doğum sonu dönemde babaların ebeveynlik davranışlarının incelenmesi. İzmir Dr Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi. 2016;6(3):191-196.

Esin M. Örnekleme. İçinde: Erdoğan S, Nahcivan N, Esin M, eds. Hemşirelikte Araştırma Süreç, Uygulama ve Kritik. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2014:173.

Draper H. Paternity fraud and compensation for misattributed paternity. Journal of Medical Ethics. 2007;33:475-480.

Kavlak O, Anne ŞA. Anne ve babaya ait bağlanma ve hemşirenin sorumlulukları. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2007;23(2):183-194.

Kırman A, Doğan Ö. Anne-baba çocuk ilişkileri: bir meta-sentez çalışması. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2017;4(1):28-49.

Mercan Z, Şahin FT. Babalık rolü ve farklı kültürlerde babalık rolü algısı. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi .2017;2(2):1-10.

Zeybekoğlu Ö. Günümüzde erkeklerin gözünden babalık ve aile. Mediterranean Journal of Humanities. 2013;3(2):297-328.

Sevil Ü, Kavlak O. Couvade sendromu (sempatik gebelik). Aile ve Toplum, Eğitim ve

Kültür Araştırma Dergisi. 2003;2(6):49-53.

Cooney T, Pedersen F, Indelicato S, Palkovitz R. Timing of fatherhood : Is " on-time " optimal?. J Marriage Fam. 2019;55(1):205–215.

Özkan H, Polat S. Maternal identity development education on maternity role attainment and my baby perception of primiparas. Asian Nursing Research. 2011;5(2):108-117.

Küçükosmanoğlu E, Acar Y, Altınel N, et al. Doğacak Bebeğin Emzirilmesi Konusunda Baba Adaylarının Yaklaşımı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2001;1(44):349-354.

Februhartantyl J, Bardosono S, Septiaril A. Problems During Lactation are Associated with Exclusive Breastfeeding in DKI Jakarta Province: Father's Potential Roles in Helping to Manage These Problems. Malaysian Journal of Nutrition. 2006;12(2):167-180.

Gözükara F. Emzirmenin başarılmasında anahtar faktör: Baba desteğinin sağlanması ve hemşirenin rolleri. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2014;11(3):289-296.

Fenwick J, Bayes S, Johansson M. A qualitative investigation into the pregnancy experiences and childbirth expectations of Australian fathers-to-be. Sexual & Reproductive Healthcare.2012;3(1):3-9.

Arıdağ N, Erus SM, Seydooğulları S. Eş desteğinin evlilik doyumu ve psikolojik iyi oluş ile ilişkisi. Electronic Journal of Social Sciences. 2019;18(71):1014-1024.

Yıldırım İ. Eş destek ölçeğinin geliştirilmesi. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2004;3(22):19-25.

Bawadi H, Qandil A, Al-Hamdan Z, et al. The role of fathers during pregnancy: A qualitative exploration of arabic fathers’ beliefs. Midwifery. 2016;32:75-80.


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.